Głośno jest ostatnio o reformie systemu emerytalnego, którą chce nam zafundować Rząd.
Ministerstwo twierdzi, że reforma ta pomoże w oszczędzaniu pieniędzy. Ma się tak stać jedynie dzięki uniknięciu kosztów, jakie pobierają TFI za zarządzanie pieniędzmi znajdującymi się w OFE. Opisane jest to w prezentacji Ministerstwa Spraw Społecznych, którą sobie przeanalizowałem.
www.mpips.gov.pl/index.php
W skrócie chodzi o to, że obecnie OFE mogą maksymalnie 40% inwestować w akcje i inne papiery a 60% MUSZĄ w polskie obligacje.
Wg nowego projektu te 60% pójdzie do ZUS i będzie rewaloryzowane tak jak to ma miejsce z pieniędzmi z pierwszego filaru, z tym, że pierwszy filar rewaloryzowany jest (o ile pamiętam) wg wskaźnika wzrostu wynagrodzeń a te 60% mają być rewaloryzowane wg średniej stopy oprocentowania obligacji.
OFE nie będą od tej części kapitału pobiera żadnych opłat (od wpłaty składki i - znacznie więcej - od zarządzania nią). Brak opłat ma dać nam średnio 47zł rocznie więcej kapitału, co przekłada się na średnio 5831 zł w ciągu 40 lat (dla mężczyzn) przy założeniu 5% stopy zwrotu.
I tu zachodzi pytanie czy te 6000 zł to rzeczywiście dużo? Wg mnie nie, zwłaszcza, że te 5% to w tej chwili tak naprawdę jest, około 4, 75%, bo takie są aktualne stopy zwrotu na obligacjach.
Ale jest też sprawa znacznie poważniejsza, bowiem Fundusze Inwestycyjne (TFI - te na wolnym rynku) osiągają na ogół znacznie lepsze wyniki niż oprocentowanie Obligacji Skarbowych. Trudno to porównywać, bowiem zwykle od 10% do 30% inwestują one w inne papiery bezpieczne niż Obligacje SP i Bony Skarbowe (np. obligacje komunalne a nawet całkiem niepubliczne). Ale różnica jest większa niż ta mogąca wynikać z tej innej struktury.
Taki Legg Mason tylko 10% inwestuje w inne bezpieczne papiery (oprocentowane niewiele lepiej niż obligacje SP) a jego roczna stopa zwrotu wynosi 6,45. Nie będę się bawić w liczenie, jaki wpływ na końcowy wynik ma różnica między 4, 75% a 6, 45% rocznie - każdy sobie może policzyć. Mi wyszło coś koło 36000 PLN. To chyba troszkę więcej niż 6000. Jeśli ktoś twierdzi, że te 6, 45% są zawyżone, bo 10% aktywów Fundusz jednak inwestuje inaczej to powiem, że dla stopy zwrotu rzędu 5, 5% policzona różnica wynosi 14000
Nie wydaje mi się jednak by 10% inwestycji mogło się w tym wypadku przenieść na 1% różnicy w stopie zwrotu. (Bo nie są to akcja a inne niż gwarantowane przez SP papiery bezpieczne.) Ich stopa zwrotu musiała by być dwukrotnie większa niż obligacji SP.
Są jeszcze inne aspekty. Np Euroobligacje, które mogły by być w przyszłości kupowane przez OFE w ramach części "stabilnej" a po zmianie systenu będziemy skazani na średnie oprocentowanie obligacji.
Jest jeszcze kwestia zaufania - możliwości wpływania na średnie oprocentowanie obligacji w krótkiej perspektywie (czemu nie poddają się euroobligacje).
Dlatego nie wierzę w to że przeniesienie części składki z OFE do ZUS powiększy kapitał końcowy. Jestem pewien że dość znacznie go uszczupli.
Jest jeszcze jeden aspekt całej sprawy - psychologiczny. Nie mówię tu o samym odczuciu "kradzieży" naszych składek. Złamaniu społecznej umowy ITP. Chodzi o to, że obecnie OFE osiągają różne wyniki. Te różnice są dość znaczne: najlepszy Polsat może się pochwalić roczną stopą 19, 68% a najgorszy - (w skali roku) AXA 15,15%. To dość duża różnica. Istotna dla klientów, ale niepowodująca, że klient AXY "strzeli sobie w łeb" po sprawdzeniu notowań po tym jak rok temu zmienił fundusz namówiony przez handlowca z Polsatu na AXA właśnie.
Te blisko 4% różnicy wynikają z lepszego inwestowania głównie tej, zaledwie, czterdziestoprocentowej części kapitału. Wyobraźmy sobie, jaka by ona była gdyby cały kapitał OFE inwestowany by był w inne niż gwarantowane przez Państwo papiery. Koło 10% zapewne.
Ludzie widząc te procenty zmieniali by Fundusze co 2 lata minimum albo nawet częściej - godząc się na dodatkowe koszty zmian. I ponosili by te koszty zamiast tych, których chce nam oszczędzić Ministerstwo Dobroci Powszechnej w Rządzie Powszechnej Miłości.
